نقش IT در سلامت امروز (قسمت دوم)

پزشکی از راه دور از دو کلمه tele که یک لغت یونانی و به معنی (ارتباطات مسافت دور) است و کلمه مدیسین (medicine) به معنای درمان و طب، تشکیل شده‌است، این علم و تکنولوژی مدرن به پزشکان امکان می‌دهد بیماران خود را در خانه بیمار از راه دور از طریق کامپیوتر و شبکه‌های ارتباطی چون اینترنت ویزیت و درمان کنند و تصویر و صدای بیمار، علائم حیاتی و حتی پارامترهای تخصصی لازم را دریافت و توصیه‌های لازم را صادر کنند. در نتیجه، تأخیر در درمان به حداقل می‌رسد و نیاز به جابجایی بیمار برطرف می‌شودو در هزینه‌های ناشی از حمل ونقل بیمار نیز صرفه جویی می‌گردد.

انواع پزشکی از راه دور :

-درمان از راه دور همزمان (زمان حقیقی): نیاز به حضور همزمان دو طرف و برقراری یک لینک ارتباطی real time بین آنها می‌باشد. از جمله پر کاربردترین اینها تجهیزات کنفرانس ویدیوئی می‌باشد

-درمان از راه دور غیر همزمان: درمان از راه دور به طریق ذخیره سازی و ارسال اطلاعات می‌باشد و برای مواردی که زیاد فوریت ندارند استفاده می‌شود و می‌توان زمانی را برای ارسال اطلاعات و دریافت منظور نمود که اطلاعات منتقل شده می‌تواند از تصویرهای دیجیتالی گرفته تا بخشی از یک فیلم درنظرگرفته شود.

انواع خدمات پزشکی از راه دور:

۱.مشاوره از راه دور

۲. آموزش الکترونیکی : آموزش الکترونیکی عبارتست از بکارگیری ابزارهای فنآوری اطلاعات در امر آموزش و تربیت نیروی انسانی.

۳.پایش از راه دور : ارسال online و یا offline تصاویر پزشکی، سیگنال‌های حیاتی بیمار به صورت ویدئوکنفرانس، از روش‌های عمده پایش از راه دور است.

۴. ارائه خدمات پزشکی در خانه : بیش از همه افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و ناهنجاری‌های تنفسی مزمن به اینگونه مراقبت‌ها نیاز دارند.

۵. جراحی از راه دور : انجام جراحی پزشکی بدون تماس مستقیم پزشک با بیمار در طول عمل است این جراحی می‌تواند برای موارد مختلف از جمله: کاربرد جراحی از راه دور در عمل قلب انجام شود، که به روش‌های مختلفی می‌تواند انجام شود، که در روش رباتیک می‌توان کاربرد بیشتری از فناوری اطلاعات را مشاهده کرد.

راهکارها یی جهت استفاده پزشکی از راه دور در ایران :

- آموزش و گسترش سواد رسانهای در بین مردم مناطق محروم جهت استفاده از این تکنولوژی

- گنجاندن تله مدیسن در دوره تحصیلی دانشجویان پزشکی

- اقناع پزشکان جهت استفاده از این فضا

برقراری یک کانال ارتباطی پزشکی با کشورهای همسایه به دلیل عدم وجود بعضی از تخصص‌ها و یا گران بودن هزینه‌های درمانی و استفاده ازمتخصصان مجرب در ایران جهت کسب درآمد برقراری شبکه تله مدیسین برای جانبازان و معلولین جهت کاهش مشکلات حمل و نقل این افراد برقراری شبکه تله مدیسین درکشور درمناطق وسیع و با تراکم جمعیتی کم و نیز در مناطق کوهستانی و سخت‌گذر خصوصاً در هنگام حوادث غیر مترقبه برقراری سیستم مشاوره پزشکی از راه دور دردریا ونیز در هواپیماها با استفاده از ارتباطات ماهوارهای برای موارد اورژانس مزایا و معایب پزشكی از راه دور در مورد مزایای پزشکی از راه دور میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

• محدودیتهای ناشی از وجود از وجود فاصله فیزیکی را از بین میبرد و دسترسی به خدمات سلامت باکیفیت را بهبود میبخشد

• در مواقعی اورژانسی و بحرانی که جابجا نمودن بیمار امری نامطلوب و/ یا غیرعملی باشد میتواند راهگشا باشد

• دسترسی بیماران و پزشکان روستایی را به سرویسهای سلامت تخصصی و پشتیبانی های مختلف را تسهیل میبخشد.

• مدت زمان سفرهای غیرضروری متخصصان سلامت را کاهش میدهد.

• از طریق آموزش از راه دور، دانش پزشکان روستایی را به روز مینماید و آنها را از حالت انزوا و ایزوله خارج می سازد

• جوامع مجازی که کار تعامل با دانش و اشتراک گذاری آن را انجام می دهند را توسعه می دهد. در کنار مزایای گفته شده فوق، پزشکی از راه دور یکسری معایب و محدودیتهایی نیز دارد که به شرح زیر هستند

• اصلیترین محدودیت پزشکی از راه دور کمبود فنّاوریهای ارتباط از راه دور برای ارائه سرویس با کیفیت مناسب به شبکه پزشکی از راه دور است. • ایجاد زیرساخت پزشکی از راه دور غالباً بسیار هزینه بر است

• تا به امروز، آئین نامه های مناسبی برای قوانین حقوقی پزشکی از راه دور وجود ندارد.

خدمات پزشکی از راه دور را دارند عبارتند از:

• رادیولوژی از راه دور: برای انتقال تصاویر دیجیتالی رادیولوژی از محلی به محل دیگر با هدف تفسیر و/ یا انجام مشاوره

• پاتولوژی از راه دور: برای انتقال نتایج دیجیتالی پاتولوژی با هدف تفسیر و/یا انجام مشاوره

• پوست شناسی از راه دور: برای انتقال اطالعات پزشکی مرتبط با شرایط پوست با هدف تفسیر و/ یا انجام مشاوره

• روانپزشکی از راه دور برای ارزیابی و /یا تفسیر روانشناختی از طریق فیلم و یا تلفن از میان سرویسهای فوق رادیولوژی از راه دور بیشترین توسعه را در جهان دارد.

سلامت همراه :

سلامت همراه به استفاده از دستگاههای قابل حمل الکترونیکی دارای نرم افزارهای کاربردی برای ارائه سرویس های سلامت و مدیریت اطلاعات بیمار اشاره دارد. قابلیتهای اصلی که توسط برنامه های کاربردی سلامت همراه ارائه شده است در قالب صوت، نوشته و داده قابل دسترس از طریق ارتباطات یک طرفه، دوطرفه و چند طرفه است. برنامه های کاربردی در این حیطه شامل تماس های تلفنی )چه تماسهای انسانی و چه تماسهای خودکار توسط روباتها(، پیامهای متنی و داده انتقال شده برای ردیابی پرونده سلامت یا پشتیبانی از تصمیم درمانی و دستگاههای پزشکی از راه دور همراه برای نظارت بر بیمار و تشخیص هستند.ارتباطات بین فرستنده و گیرنده نیز میتواند در بیش از یک جهت و در اندازه های مختلف انجام پذیرد. ارتباطات یکطرفه، مشابه رسانه های ارتباط جمعی هستند و اطلاعات را در یک جهت توزیع مینمایند.